Oświetlenie pojazdu jest niezwykle ważne – nie tylko podczas jazdy w nocy lub niesprzyjających warunków pogodowych. Spełnia dodatkowo funkcję oznaczającą pojazd (łatwiej jest dostrzec na tle szarego otoczenia pojazd z włączonym światłami) oraz podświetlającą elementy znamionowe pojazdu – jak np. tablice rejestracyjne.
Jak dobrać odpowiednie żarówki do pojazdu?
Aktualnie na rynku dostępnych jest wiele rodzajów żarówek – i nie chodzi tu jedynie o ich dopasowanie do konkretnego reflektora – ale również o zastosowaną technologię. W zależności od rocznika produkcji i klasy pojazdu, światła mogą posiadać klasyczne żarniki, ale w ostatnich latach najczęściej wykorzystywane są żarówki i lampy wykonane w technologii halogenowej, ledowej lub xenonowej (lampy wyładowcze).
Dopasowanie konkretnej żarówki do naszego pojazdu rozpoczynamy od określenia jej funkcji w pojeździe. Przed dokonaniem zakupu należy sprawdzić- w książce serwisowej lub na podstawie danych wyszukanych w internecie- odpowiedni rodzaj i typ żarówki, jaki zastosowany został do konkretnego reflektora w naszym pojeździe. Można również zdemontować reflektor lub dostać się do konkretnej żarówki i ją wyciągnąć. Dzięki temu będziemy mogli sprawdzić jej oznaczenia lub udać się do sklepu motoryzacyjnego i pokazać, jakiego modelu poszukujemy.
W zakresie żarówek halogenowych będziemy mieli do wyboru następujące typy żarówek:
- H1, H2 oraz H3 – żarówki jednowłóknowe;
- H4 - halogenowe żarówki dwuwłóknowe;
- żarówki halogenowe H7 – będące zmodernizowaną wersją żarówek oznaczonych symbolem H1 (stosowane powszechnie w nowych typach reflektorów samochodowych);
- żarówki W, P oraz R – żarówki halogenowe stosowane powszechnie w kierunkowskazach, światłach pozycyjnych, światłach obrysowych pojazdów ciężarowych i autobusów oraz w światłach stopu; wyróżniamy dwa rodzaje żarówek halogenowych W, P lub R - cokołowe oraz bez cokołowe.
Wśród żarówek ksenonowych możemy wyróżnić:
- żarówki D1S – do reflektorów soczewkowych wyposażonych w zapłonnik
- żarówki D1R – wykorzystywane w reflektorach odbłyśnikowych z zapłonnikiem,
- żarówki D3S – xenony bezrtęciowe do reflektorów soczewkowych z zapłonnikiem,
- żarówki D3R – żarówki xenonowe bezrtęciowe do reflektorów odbłyśnikowych wyposażonych w zapłonnik,
- xenony D2S – przeznaczone do reflektorów soczewkowych bez zapłonnika,
- xenony D2R – wykorzystywane w reflektorach odbłyśnikowych bez zapłonnika,
- żarówki D4S – xenony bezrtęciowe do reflektorów soczewkowych bez zapłonnika oraz
- xenony D4R – bezrtęciowe- przeznaczone do reflektorów odbłyśnikowych nie wyposażonych w zapłonnik- żarówki bezrtęciowe.
Kiedy wymienić żarówki?
Żarówki halogenowe
Żywotność lampy halogenowej określana jest na około 1000 godzin (w przypadku żarówek H7 – ok. 500 godzin, natomiast H4 – ok. 900 godzin). Jeśli mamy do czynienia z reflektorami występującymi parami (jak reflektory przednie, czy światła stopu), zalecenia wskazują wymianę obu żarówek jednocześnie. Istnieje bowiem duże ryzyko uszkodzenia lub przepalenia w najbliższej przyszłości również drugiej żarówki. Jednocześnie zyskujemy gwarancje jednakowej barwy i mocy oświetlenia.
Żarówki ksenonowe
Do ich wymiany powinniśmy przystąpić w momencie wykrycia zmniejszenia efektywności świetlnej o 20 %, co ocenić możemy mierząc średni czas ich użytkowania – prawidłowa efektywność świetlna xenonów to około 2500-3000 godzin – co odpowiada przejechanym około 120 – 130 tysięcy kilometrów. Do oceny jakości oświetlenia drogi możemy również posłużyć się pojazdem wyposażonym w żarówki halogenowe i porównać widoczność podczas jazdy. Jeśli zauważysz, że reflektory xenonowe świecą na fioletowo - oznacza to, że minął okres ich eksploatacji.
Żarówki halogenowe- na co zwracać uwagę przy ich wyborze?
Oprócz określenia odpowiedniego typu żarówki powinniśmy zwrócić uwagę na rodzaj światła, jaki emituje. Jest ona określana w Kelwinach – im wyższa wartość – tym barwa światła bardziej niebieska. Możemy zatem wybierać w barwach naturalnych – o lekko żółtawym zabarwieniu (2800K) – lub w modelach, w których otoczka żarnika – szklana bańka – zabarwiona jest na niebiesko (>6500K). Pomimo zdecydowanie lepszego efektu – żarówki barwione na niebiesko zapewniają, że reflektory przypominają xenonowe. Niestety są mniej żywotne i słabiej doświetlają jezdnię.
Dodatkowo warto zwrócić uwagę na zastosowanie w żarówce filtrów UV, które uniemożliwiają matowieniu odbłyśnika i szkła reflektora.
Wymiana żarówek- samodzielnie czy w serwisie?
Samodzielna wymiana przepalonej żarówki w starszych modelach pojazdów zazwyczaj jest bezproblemowa, często nie wymaga nawet demontażu reflektora. Niemniej jednak nawet konieczność demontażu reflektora nie jest zazwyczaj zadaniem trudnym – wymaga jedynie wypięcia lampy z zaczepów lub odkręcenia wewnątrz komory silnika lub bagażnika odpowiednich uchwytów osadzających lampę. Ważnym jest, by podczas samodzielnej wymiany żarówek, nie dotykać szklanej bańki palcami – znacznie skraca to żywotność żarówki.
Niestety, postęp technologiczny i stosowanie skomplikowanych układów elektrycznych, elementów kompozytowych i spajanych klejem, stosowanie technologii ledowych oraz mocowanie reflektorów przy pomocy uchwytów wymagających użycia do i demontażu lampy niestandardowych narzędzi – często wymuszają na użytkownikach pojazdów konieczność wykonania wymiany żarówek w serwisie samochodowym.
Obowiązek posiadania sprawnego oświetlenia
Polskie przepisy ruchu drogowego nakładają na wszystkich uczestników ruchu obowiązek posiadania sprawnego oświetlenia oraz korzystania ze świateł mijania lub drogowych przez całą dobę w trakcie całego roku. Jest to motywowane zapewnieniem nie tylko doświetlenia pola jazdy, ale również zwiększeniem widoczności pojazdu - poruszającego się oraz podczas postoju- dla innych uczestników ruchu.
Posiadanie sprawnego i dobrze wyregulowanego oświetlenia jest sankcjonowane przepisami Kodeksu ruchu drogowego. Wykroczenie, polegające na poruszaniu się pojazdem bez włączonych lub z niesprawnymi światłami mijania, wiąże się z nałożeniem na kierowcę mandatu karnego w wysokości 200 złotych.