Co oznacza kolor spalin w dieslu?

Istnieje wiele różnych metod sprawdzania stanu silnika Diesla w kilkuletnim pojeździe. Jedną z nich jest kontrolowanie koloru spalin. W przypadku sprawnego samochodu, spaliny zawsze będą bezbarwne. Ich inna barwa może świadczyć o jakiejś usterce albo o niedozwolonym tuningu.

Naturalna barwa spalin każdego auta z silnikiem wysokoprężnym jest czarna i taki kolor był prawidłowy dla samochodów z lat 90. XX wieku oraz z początku XXI wieku. Obecnie w przypadku nowszych diesli sprawa wygląda inaczej ze względu na zamontowane filtry cząstek stałych (DPF albo FAP).

Spaliny wydostające się z rur wydechowych takich pojazdów nie powinny więc mieć koloru czarnego. Jeśli nie są one bezbarwne, być może filtr uległ znacznemu zużyciu. Inną przyczyną zmiany koloru spalin jest poddanie auta przeróbkom, które polegają na wyłączeniu albo usunięciu filtra cząstek stałych.

Spaliny w kolorze czarnym w Dieslu

Jak zostało wspomniane wcześniej, czarny kolor do niedawna był cechą charakterystyczną starszych diesli. Obecnie nowoczesne pojazdy tego typu mogą emitować czarny dym tylko przez krótki moment w czasie rozruchu silnika, gdy rozpocznie on swoją pracę. W każdej innej sytuacji pojawienie się czarnego dymu świadczy o dużej ilości sadzy znajdującej się w jednostce napędowej. Przyczyny emitowania dymu w kolorze czarnym mogą być następujące:

• zanieczyszczenie filtra powietrza,
• awaria układu lub zaworu EGR,
• problem z układem dolotowym,
• zużycie układu wtryskowego,
• zużycie lub awaria turbosprężarki.

W pojeździe wyposażonym w prawidłowo działający filtr cząstek stałych nie powinien pojawiać się czarny dym. Cząstki sadzy są bowiem skutecznie wyłapywane przez element filtrujący. Niestety wielu właścicieli pojazdów z takim filtrem decyduje się na jego usunięcie albo wyłączenie.

Niebieski dym w autach z silnikiem wysokoprężnym

Niebieski kolor spalin w dieslu prawie na 100% oznacza, że gazy wydechowe zawierają cząstki oleju silnikowego. Innymi słowy niebieska barwa dymu może oznaczać następujące problemy:

• zużycie pierścieni tłokowych,
• pobieranie oleju przez odmę,
• nieszczelność turbosprężarki,
• zużycie uszczelniaczy zaworowych.

W przypadku niebieskiego koloru spalin, silnik takiego pojazdu nadaje się do remontu albo okres jego eksploatacji już definitywnie upłynął.

Biała barwa spalin w Dieslu

Spaliny w białym kolorze mogą pojawiać się w początkowej fazie pracy silnika, gdy się on rozgrzewa. Nie jest to niczym groźnym. Po prostu w układzie wydechowym znajduje się sporo wody zamieniającej się parę barwiącą spaliny na biało. Ilości takiego dymu są zwykle niewielkie, z wyjątkiem ostrych mrozów.

Rozgrzany silnik nie ma jednak prawa emitowania białego dymu. W przypadku dymu w takim kolorze, najprawdopodobniej mamy do czynienia z uszkodzeniem uszczelki pod głowicą, głowicy lub bloku. Efektem tego płyn chłodzący przedostaje się do komory spalania.

Ponadto taka barwa spalin w dieslach może wiązać się z problemem z zaworem EGR. W takim przypadku dochodzi do ubytku płynu chłodniczego w wyniku nieszczelności w chłodnicy EGR, a nie uszkodzenia uszczelki pod głowicą.

W takiej sytuacji płyn miesza się ze spalinami, a następnie trafia do wydechu. Nieszczelność tego typu może być groźna, ponieważ w przypadku umiejscowienia chłodnicy EGR wyżej niż zawory wylotowe i wlotowe, może dojść do nagromadzenia się płynu chłodniczego w komorach spalania jednego albo wielu cylindrów. Zbyt duża ilość nagromadzonej cieczy chłodzącej może doprowadzić do zniszczenia jednostki napędowej.

Prawidłowa eksploatacja pojazdów z silnikiem Diesla

Aby uniknąć problemów, których objawami są różne kolory dymu wydostającego się z rury wydechowej, konieczne jest dbanie o regularny serwis pojazdu z silnikiem wysokoprężnym. Nie bez znaczenia jest przestrzeganie istotnych zasad prawidłowej techniki jazdy takimi samochodami.

Dalsze dystanse i płynna jazda

Trzeba pamiętać o tym, że silnik diesla to konstrukcja potrzebująca dłuższych tras na rozgrzanie się. Ich praca jest najlepsza po osiągnięciu optymalnej temperatury. Nierozgrzany silnik wysokoprężny zużywa dużo paliwa oraz zmuszają układ oczyszczania spalin do trudnej pracy. Trzeba też pamiętać, że zgodnie ze swoją nazwą, wysokoprężne jednostki napędowe generują spore obciążenia w układzie korbowo-tłokowym. Jazda w korku oraz ruchu miejskim sprawia, że sprawność i siła jest kierowana na korbowód. Częste ruszanie i zmiana biegów prowadzi z kolei do szybszego zużycia różnych elementów układu napędowego.

Warto pamiętać o kilku kwestiach przedstawionych poniżej:

• dzięki jeździe na odpowiednich biegach, możliwe jest zużywanie małej ilości paliwa,
• w optymalnych warunkach dla silników diesla, najlepiej działają filtry cząstek stałych,
• pojazdy z silnikami diesla są mniej wrażliwe na dodatkowe obciążenia i ładunki w przypadku jazdy w trasie,
• silniki takie świetnie radzą sobie z prędkościami autostradowymi zachowując niski poziom spalania paliwa.

Wspomniane wyżej atuty są rezultatem podwyższonej sprawności i dużej mocy osiąganej przy niskich obrotach. Przykładowo silnik turbodiesel o małej pojemności, wykorzystany w dużym i ciężkim aucie SUV, zapewnia doskonałą dynamikę i możliwość obciążenia o jakiej mało spalające pojazdy z niewielkimi silnikami benzynowymi mogą tylko pomarzyć. W przypadku jazdy na krótkich dystansach i w mieście, diesle zużywają dużo więcej paliwa w porównaniu ze swoimi benzynowymi odpowiednikami.

Odpowiednia technika jazdy dieslem to klucz do sukcesu

Przestrzegając podstawowej techniki jazdy pojazdem wyposażonym w silnik wysokoprężny, można osiągnąć sporą ekonomię jazdy, również częściowo w warunkach miejskich. Właściwa technika jazdy przekłada się też na poprawę żywotności układu napędowego. Dobrze jest więc przestrzegać zasad przedstawionych poniżej.

1. Należy uruchomić silnik bez dodawania gazu i od razu ruszyć, jeśli jest taka możliwość. To pozwoli na znacznie sprawniejsze rozgrzanie jednostki napędowej, ponieważ rozgrzewa się ona szybciej pod obciążeniem. Dodatkowo spaliny nie są emitowane podczas oczekiwania na parkingu. Przekłada się to na oszczędność, ponieważ paliwo jest wykorzystywane do jazdy, a nie do rozgrzewania.
2. Przyspieszanie powinno następować płynnie w zakresie obrotów, gdy wyczuwalna jest dynamika oraz lekkie rozpędzanie. Ponadto silnik nie jest nadmiernie nadwyrężany na zbyt wysokich obrotach.
3. Trzeba pamiętać, że diesel potrafi ruszyć praktycznie bez dodawania gazu – jest to dość istotna cecha odróżniająca silniki wysokoprężne od wielu silników benzynowych. Należy więc dobrze wyczuć sprzęgło, aby obroty silnika nie były niepotrzebnie podkręcane.
4. Dieslowskie jednostki napędowe są bardziej skuteczne jeśli każdy bieg jest wykorzystywany sprawnie i przerzuca się je na kolejne w fazie rozpędzania. Następnie trzeba jechać płynnie utrzymując równe obroty. Mozolne rozpędzanie auta na jednym biegu przez dłuższy czas jest zachowaniem nieekonomicznym.
5. Większa liczba zatrzymań powoduje większe spalanie. Warto więc obserwować drogę, wcześniej zwalniać, hamować silnikiem i redukować biegi w sposób płynny.
6. Przyspieszanie powinno być płynne, ale też zdecydowane. W przypadku silników Diesla należy zmieniać biegi w zakresie obrotów silnika na poziomie 2000-2700 obrotów na minutę. W bardziej nowoczesnych silnikach mamy do czynienia z jednostkami przypominającymi pod względem parametrów silniki benzynowe z turbo, czyli takie, które lubią trochę wyższe obroty. Starsze silniki mogą być najbardziej oszczędne, gdy biegi zmienia się przy około 1800 obr/min.
7. Zachowując właściwe odstępy i prawidłowo obserwując sytuację drogową, można długo jechać na małych obrotach i wysokim biegu. Oczywiście nie oznacza to, że trzeba tak jeździć na siłę. Czasem lepiej jest zredukować bieg, aby uniknąć zużycia koła dwumasowego, sprzęgła i pozostałych komponentów, a nawet aby uniknąć przepalania paliwa, którego nie da się skutecznie wykorzystać.
8. Najlepiej jest utrzymywać stałą prędkość i obroty na poziomie od 1300 do 2200 obr/min. W wielu mniejszych dieslach, przy prędkościach autostradowych można odnotować 3000 obr/min, ale nie jest to problemem, ponieważ zostało to przewidziane przez producenta. Zwiększy się jednak spalanie oraz hałas.
9. Dłuższa jazda na zbyt niskich obrotach powoduje powstawanie sporych wibracji oraz sił przenoszonych niepotrzebnie na koło dwumasowe i skrzynię biegów.
10. Istotna jest dbałość o filtr DPF/FAP. Można na przykład pomyśleć o stosowaniu dodatków uszlachetniających dolewanych przy każdym tankowaniu paliwa. W głównej mierze silnik musi mieć zapewnione optymalne warunki pozwalające na samodzielne oczyszczanie filtrów cząstek stałych. Robią one to na trasie i przy rozgrzanym silniku. Wypalają one wówczas sadzę przez kilka minut. Nie wolno przerywać tego procesu, ponieważ może on doprowadzić do awarii.
11. Silnik należy wyłączać przy każdym dłuższym postoju. Wcześniej trzeba jednak schłodzić turbosprężarkę. Dobrze też mieć wciśnięty pedał sprzęgła przy wyłączaniu silnika. Zmniejszy to działanie szkodliwych drgań oddziałujących na sprzęgło i dwumasowe koło zamachowe.