Nie wszystkie uszkodzenia czy też usterki ogumienia oznaczają konieczność wymiany opon na nowe. Istnieje jednak wiele typów uszkodzeń, które z pozoru nie wyglądają groźnie, ale sprawiają, że dana opona nie nadaje się do dalszego użytkowania. Warto więc dowiedzieć się, które problemy z oponami da się naprawić, a które nakazują wymianę ogumienia.
Opony wykonuje się z solidnych materiałów, ale mimo to potrafią być dość wrażliwe na różne negatywne czynniki powodujące uszkodzenia. Są one w stanie wytrzymywać jazdę z dużą prędkością oraz pod sporym obciążeniem, ale warunkiem jest prawidłowa eksploatacja. W przypadku najechania na krawężnik, wjechania w dziurę albo podczas innego zdarzenia, może się okazać, że opona wcale nie jest taka trwała. Szczególnie sezon zimowy jest prawdziwą katorgą dla opon samochodowych. W tym okresie mamy do czynienia z pękającym asfaltem, dziurami znajdującymi się pod wodą lub błotem, itp. Ponadto krawężniki są przykryte śniegiem. Nawet w przypadku ostrożnej jazdy, takie warunki mogą przyczynić się do uszkodzenia opon samochodowych.
Co warto wiedzieć na temat wymiany opon?
Jedną z podstawowych kwestii, o której powinien wiedzieć każdy kierowca, jest wymiana opon na nowe, gdy dojdzie do nadmiernego zużycia bieżnika. Zgodnie z polskimi przepisami minimalna dopuszczalna głębokość bieżnika to 1,6 mm. Wielu mechaników zaleca jednak wcześniejszą wymianę w przy głębokości 4-5 mm.
Ponadto opona nie nadaje się do eksploatacji, jeśli widoczne są na niej różnego typu uszkodzenia mechaniczne, odkształcenia, rozcięcia, rozdarcia, itp. Warto również mieć na uwadze to, że opony są wykonane z tworzywa i mieszanki gumowej, która po prostu się starzeje. W zależności od klasy produktu, opony można używać przez okres 4-10 lat. Ponadto czas ten ulega skróceniu w przypadku częstej jazdy ze zbyt małą ilością powietrza lub gdy opony będą przechowywane w sposób niewłaściwy.
Dlaczego należy kontrolować stan ogumienia?
Eksploatacja pojazdu, który jest wyposażony w nadmiernie zużyte albo uszkodzone ogumienie, prowadzi do niebezpiecznych sytuacji na drodze. Ogumienie w złym stanie charakteryzuje się gorszą kierowalnością oraz niskim stopniem przyczepności. Ponadto wadliwe opony mogą znacznie zwiększyć poziom spalania paliwa. Warto więc regularnie sprawdzać ogumienie w poszukiwaniu uszkodzeń mechanicznych czy też zwyczajnego zużycia i zdarcia bieżnika. Zaleca się przeprowadzanie takiej kontroli przynajmniej raz w sezonie, gdy opony są wymieniane na letnie albo zimowe. Ponadto trzeba reagować na wszelkie zmiany w kulturze jazdy pojazdu i sprawdzić czy przypadkiem opony nie powodują problemów.
Co warto wiedzieć na temat różnych typów uszkodzeń opon?
Uszkodzenia opon dzielą się na dwie podstawowe grupy:
- uszkodzenia bocznej części opony,
- uszkodzenia czołowej części bieżnika.
Pierwszą grupę obejmują wszelkiego rodzaju nacięcia, pęknięcia czy też wybrzuszenia widoczne na bocznej ścianie opony. Chodzi tutaj zarówno o stronę wewnętrzną, jak i zewnętrzną. Zwykle powstają one w wyniku silnego uderzenia kołem o krawężnik, po wjechaniu w dziurę albo uderzeniu w ostrą krawędź. W ten sposób opona ulega "przycięciu" pomiędzy felgą, a przeszkodą, na którą natrafiła. Zwykle takie uszkodzenia nie powinny być naprawiane, nawet w przypadku ogumienia samochodowego z niskim indeksem prędkości.
Zaleca się kontrolowanie opon raz na sezon
Wybrzuszenia pojawiające się na ścianie bocznej
Pod pojęciem wybrzuszenia kryją się bąble widoczne na ścianie bocznej. Ich pojawienie się informuje o przecięciu opasania opony oraz o uszkodzeniu struktury wewnętrznej ogumienia. Nawet jeśli opona pozornie spisuje się dobrze i utrzymuje odpowiedni poziom ciśnienia, nie należy dalej z niej korzystać. Przede wszystkim może ona wystrzelić przy większym obciążeniu i dodatkowo nie ma możliwości jej prawidłowego wyważenia.
Nacięcia pojawiające się na ścianie bocznej
Gdy dojdzie do przycięcia opony pomiędzy felgą, a krawędzią przeszkody, może również dojść do przecięcia bocznej ściany. Objawem takiego uszkodzenia jest widoczny kawałek gumy, który odstaje od bocznej ścianki. W tej sytuacji zwykle oponę da się uratować bez konieczności wymiany. Dobrze jest jednak skorzystać z usług wulkanizatora, który w profesjonalny sposób zaklei dziurę. W rzadkich sytuacjach przecięcie będzie na tyle głębokie, że dalsze użytkowanie konkretnej opony będzie niemożliwe.
Otarcie bocznej części opony
Czasami na powierzchni ogumienia może pojawić się płytki ubytek w bocznej ścianie. Na szczęście takie wady nie stanowią zagrożenia i wpływają one negatywnie jedynie na walory wizualne opony.
Wgłębienie bocznej ściany opony
Czasami na ścianie bocznej opony pojawiają się wgłębienia, jednak należy je zaliczyć do rzadkości. Nie są one jednak groźne tak jak wspomniane wcześniej wybrzuszenia. W tym przypadku mamy do czynienia z cechą wrodzoną, a nie wadą, więc taki problem nie zagraża dalszemu użytkowaniu opony.
Przebicia punktowe opon
Drugą grupę stanowią uszkodzenia związane z czołową częścią opony. Jeden z problemów stanowią punktowe przebicia czoła opony, które mogą najczęściej zostać łatwo naprawione przez specjalistę z branży wulkanizacji. Zgodnie z opiniami ekspertów możliwa jest skuteczna naprawa i zaklejanie otworów o maksymalnej średnicy 5 mm. Jeśli jednak mamy do czynienia z oponą o wysokim indeksie prędkości (przekraczającym 240 km/h), wówczas naprawa nie powinna być przeprowadzana.
Wyząbkowanie bieżnika opony
Pod pojęciem wyząbkowania bieżnika kryje się dość specyficzny sposób zużycia. Chodzi tutaj o zbyt szybkie ścieranie się niektórych klocków znajdującej się po stronie natarcia. Gdy dojdzie do ząbkowania, bieżnik widoczny z profilu wygląda jak zęby piły. Do ząbkowania może dojść na krawędziach bieżnika lub w jego części centralnej. Proces ten nie dyskwalifikuje opony z użytkowania, ale powoduje, że jej praca generuje znacznie większy hałas.
Bardzo dobrze jest starać się unikać ząbkowania. Gdy jednak do niego dojdzie, rozwiązaniem może być szorstkowanie. Zabieg ten jest jednak wykonywany przez niewiele firm i dodatkowo powoduje on spłycenie bieżnika. Aby unikać ząbkowania, warto stosować zasadę rotacji opon.
Zużycie bieżnika w sposób nierównomierny
Do nierównomiernego zużycia bieżnika dochodzi w przypadku jazdy z nieprawidłowym ciśnieniem powietrza oraz wadliwą geometrią zawieszenia. Powodem tego problemu może być też skrzywienie felgi. Duże różnice głębokości bieżnika jednej opony nie pozwalają na jej użytkowanie i oznaczają konieczność jej wymiany. Małe różnice można z kolei wyrównać, dzięki rotacji opon.
Zmiany opon spowodowane ich starzeniem
Mieszanka gumowa opon to materiał, który dość szybko się starzeje. Maksymalna trwałość opon klasy wyższej to 10 lat począwszy od daty produkcji. Nawet jeśli po upływie tego czasu, głębokość bieżnika jest spora, dalsza eksploatacja ogumienia może być niebezpieczna. O zmianach starzeniowych świadczą drobne pęknięcia na czole lub powierzchni bocznej. Oznaczają one, że dana opona nadaje się już tylko do wymiany.
Brak możliwości wyważenia opony
Jeśli opony nie da się wyważyć to należy uznać ją za uszkodzoną i nadającą się jedynie do wymiany. Nawet w przypadku braku jakichkolwiek widocznych uszkodzeń, brak możliwości wyważenia to dość poważny kłopot. Zwykle jest on spowodowany uszkodzeniem mechanicznym ogumienia. Jeżeli taki problem dotyczy nowej opony to należy ją oddać w ramach reklamacji.
Opono z przebiciem o średnicy do 5mm można zakleić
O czym warto pamiętać?
Jak widać, istnieje wiele typów uszkodzeń ogumienia. Dobrze jest pamiętać o następujących zasadach:
nie powinno się naprawiać opon o indeksach prędkości wyższych niż 240 km/h,
widoczne bąble na ścianie bocznej to uszkodzenia, które eliminują oponę z użytkowania (nie wolno ich naprawiać),
drobne przebicia i uszkodzenia czoła opony w większości przypadków mogą być naprawiane.
Gdzie oddać zużyte lub uszkodzone ogumienie?
Opony są odpadami podlegającymi recyklingowi, więc wyrzucenie ich na śmietnik jest niemożliwe. Znaczna większość serwisów podczas wymiany odbiera zużyte opony od swoich klientów, po czym trafiają one do utylizacji. W przypadku wymiany opon we własnym zakresie, możliwe jest ich oddanie do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Wymiany należy dokonywać w zestawach (przynajmniej po 2 dla każdej osi), aby uniknąć niekomfortowej jazdy i nierównomiernego zużycia.