Kierowanie samochodem bez uprawnień niesie za sobą wiele konsekwencji prawnych. W zależności od konkretnego przypadku, w takiej sytuacji popełniamy wykroczenie lub nawet przestępstwo. Na najcięższy wymiar kary narażone są osoby, które utraciły uprawnienia i ponownie wsiadają do samochodu, aby nim kierować. Na jakie konsekwencje narażony jest kierowca, który nie posiada czynnego prawa jazdy? Zapraszamy do artykułu!
Nowelizacja kodeksu drogowego
Ustawodawca regularnie zaostrza kary przewidziane w kodeksie drogowym. Ma to na celu zwiększenie bezpieczeństwa na polskich drogach oraz zmniejszenie ilości wypadków, bowiem na naszych drogach wciąż ginie wielu ludzi i pod tym względem jesteśmy w czołówce krajów europejskich.
Ostatnie nowelizacje, które zaostrzyły kary przewidziane dla kierowców jadących bez uprawnień, weszły w życie w zeszłym roku. Zmiany dotknęły taryfikatora punktów karnych, sposobu naliczania grzywny, wysokości mandatów oraz braku możliwości brania udziału w kursach doszkalających, które pozwalały zredukować liczbę punktów karnych. Rozważając przypadek prowadzenia pojazdu bez uprawnień trzeba wziąć pod uwagę kilka możliwych scenariuszy:
- prowadzenie pojazdu przez osobę która nigdy nie posiadała prawa jazdy,
- prowadzenie pojazdu przez osobę, której cofnięto uprawnienia,
- prowadzenie pojazdu przez osobę z orzeczonym zakazem prowadzenia pojazdów,
- prowadzenie pojazdu przez osobę, która nie posiada odpowiedniej kategorii.
Jazda bez uprawnień – kierowca nigdy nie posiadał prawa jazdy
Osoba, która zdecydowała się prowadzić pojazd, a nigdy nie posiadała uprawnień do kierowania samochodem musi liczyć się z przykrymi konsekwencjami. Kierowca otrzyma mandat o minimalnej wartości 1500 zł. Ponadto, należy liczyć się z możliwością zastosowania wobec takiej osoby aresztu lub kary ograniczenia wolności. Policja w takim przypadku może skierować sprawę do sądu. W konsekwencji kierujący może otrzymać wyrok skazujący, zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, a także grzywną wynoszącą do 5000 zł.
Jazda bez uprawnień – kierowcy cofnięto uprawnienia
Co oznacza cofnięcie uprawnień i jak do tego najczęściej dochodzi? Otóż, jeżeli danej osobie cofnięto uprawnienia do prowadzenia pojazdów, oznacza to, że osoba ta przestała mieć prawo do kierowania samochodem lub innym pojazdem na drodze.
Za co mogą zostać cofnięte nam uprawnienia?
Cofnięcie uprawnień może być wynikiem różnych przyczyn, do których najczęściej zaliczyć możemy:
- nieodpowiednie zachowanie za kierownicą,
- otrzymanie przez kierującego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego zaistnienie przeciwwskazań zdrowotnych do prowadzenia pojazdów,
- otrzymanie przez kierującego orzeczenia wydanego przez psychologa, stwierdzającego wystąpienie przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów,
- utrata kwalifikacji na skutek otrzymanego wyniku egzaminu państwowego.
Jakie konsekwencje prawne nam grożą?
Cofnięcie uprawnień oznacza, że osoba ta nie może kierować pojazdem, dopóki nie uzyska ponownie uprawnień lub dopóki nie spełni określonych warunków. Nie jest więc to trwała forma utrata prawa do jazdy samochodem. Co jednak grozi osobie, która pomimo cofnięcia uprawnień zdecyduje się kierować pojazdem? Otóż osoba taka popełnia wykroczenie. Przewidziane rodzaje kar to grzywna, kara ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności do 2 lat.
Wysokość mandatu przewidziana za to wykroczenie wynosi od 1500 zł do 30 000zł. Policja bardzo często kieruje wniosek do sądu o ukaranie takiej osoby. Skutkiem postępowania jest kara pieniężna, wydłużenie okresu cofnięcia uprawnień lub orzeczenie całkowitego zakazu prowadzenia pojazdów, który obowiązuje w okresie od 6 miesięcy do 15 lat.
Jazda bez uprawnień – orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów
Prowadzenie samochodu pomimo orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów nie jest wykroczeniem, a przestępstwem. W tym przypadku policja obowiązkowo kieruje sprawę do sądu. Prawo przewiduje w tym przypadku karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Sąd może również orzec zakaz prowadzenia pojazdów do 15 lat. Jest to najcięższa forma złamania przepisów.
W jakich sytuacjach sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów?
- jazda pod wpływem alkoholu,
- jazda pod wpływem środków odurzających,
- ucieczka przed kontrolą drogową,
- prowadzenie pojazdu bez wymaganych uprawnień,
- nieudzielenie pierwszej pomocy ofierze wypadku.
Jazda bez uprawnień – nieposiadanie odpowiedniej kategorii
Jeżeli decydujemy się prowadzić pojazd nie posiadając odpowiedniej kategorii w naszym prawie jazdy, to musimy się liczyć z tym, że popełniamy wykroczenie. Jazda bez odpowiedniej kategorii jest równa jeździe bez uprawnień. Za ten czyn możemy otrzymać mandat w minimalnej wysokości 1500zł. Wobec takiej osoby możliwe jest zastosowanie aresztu oraz ograniczenia wolności, a także orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów na czas od 6 miesięcy do 3 lat.
Co się stanie, jeżeli kierowca nieposiadający uprawnień spowoduje wypadek?
Kierowca, który nie posiada uprawnień podejmuje jeszcze jedno duże ryzyko, o którym często się nie wspomina. Jeżeli osoba taka spowoduje wypadek, to musi się liczyć z bardzo przykrymi konsekwencjami. Oprócz kar wymienionych powyżej, osoba taka będzie obciążona dodatkowymi kosztami.
Strona poszkodowana w wypadku otrzyma pieniądze wypłacone z ubezpieczenia OC, natomiast firma ubezpieczeniowa ma prawo wobec takiego sprawcy wypadku zastosować tak zwany regres ubezpieczeniowy. W przypadku zastosowania regresu ubezpieczeniowego firma najpierw wypłaca pieniądze pokrzywdzonemu, a następnie żąda zapłaty w kwocie wypłaconej należności od sprawcy wypadku.