Katastrofa w ruchu drogowym – co to jest i jakie są konsekwencje jej spowodowania?

Katastrofy w ruchu drogowym to tragiczne wydarzenia, które nierzadko kończą się utratą zdrowia a nawet życia. Czy każdy wypadek na drodze jest katastrofą? Jak ją zdefiniować i co dokładnie grozi osobie, która jest za nią odpowiedzialna? W dalszej części artykułu postaramy się rzucić nieco więcej światła na tę tematykę. 

Kolizja, stłuczka a może po prostu wypadek? 

Czyny zabronione, które mogą stać się udziałem uczestników ruchu drogowego są dokładnie opisane i zdefiniowane w przepisach. Sprawca ponosi różne konsekwencje w zależności od ich skali i skutków. Drobna stłuczka zazwyczaj kończy się jedynie wydatkiem za naprawę lub mandatem wlepionym za wykroczenie drogowe. Poważniejsze zdarzenia mogą jednak prowadzić do znacznie cięższych konsekwencji, łącznie z karą kilkuletniego pozbawienia wolności. Jak je od siebie odróżnić?

Wypadek od kolizji odróżnia przede wszystkim to, czy w danym zdarzeniu drogowym ktoś ucierpiał. W przypadku kolizji jedynym skutkiem jest uszkodzenie jednego lub kilku pojazdów, czyli straty materialne. O wypadku można natomiast mówić wtedy, kiedy w jego wyniku chociaż jeden z poszkodowanych doznał obrażeń ciała lub zmarł. Oczywiście poważniejsze skutki niosą ze sobą również większe konsekwencje. Dla sprawcy kolizji są one określone w Kodeksie wykroczeń, a dla osoby powodującej wypadek w Kodeksie karnym.

Zdecydowanie najbardziej surowo karanym czynem zabronionym jest katastrofa w ruchu drogowym (formalnie w ruchu lądowym). Czym różni się ona od opisywanego powyżej wypadku?

Jak zdefiniować katastrofę w ruchu drogowym?

Ryzyko spowodowania katastrofy w ruchu lądowym

Warto pamiętać, że w według polskiego prawa karane jest nie tylko samo spowodowanie katastrofy, ale również zachowanie, które stwarza ryzyko jej wystąpienia. Oczywiście nie każde złamanie przepisów ruchu drogowego będzie traktowane w ten sposób. Jeżeli jednak zachowanie kierowcy sprawia, że ryzyko wystąpienia katastrofy jest bezpośrednie i realne, może on zostać oskarżonym o złamanie art. 174 § 1. Kodeksu karnego. Grozi to karą pozbawienia wolności od sześciu miesięcy do nawet ośmiu lat.

W praktyce najczęściej oskarżenia tego typu stawiane są kierowcom, którzy prowadzą pojazd w stanie głębokiej nietrzeźwości lub znacznie przekraczają dozwoloną w danych warunkach prędkość. Sprzyjają temu trudne warunki pogodowe i niewielka widoczność na drodze. 

Co grozi za spowodowanie katastrofy w ruchu drogowym?

Za spowodowanie katastrofy w ruchu drogowym (lądowym) kierowca odpowiada karnie i grozi mu za to pozbawienie wolności. Wysokość kary jest jednak zależna od kilku czynników. Największą rolę gra tutaj intencja sprawcy oraz konsekwencje jego czynu. Kodeks karny przewiduje następujące wymiary kar:

• od 2 do 12 lat – w sytuacji, kiedy sprawca działa umyślnie a w następstwie jego czynów doszło do śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wielu osób,
• od roku do 10 lat – w sytuacji, gdy działanie sprawcy było umyślne,
• od 6 miesięcy do 8 lat – w sytuacji, kiedy sprawca działa nieumyślnie, ale w następstwie jego czynów doszło do śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wielu osób,
• od 3 miesięcy do 5 lat – jeżeli działanie sprawcy było nieumyślne. 

Istotną konsekwencją wywołania katastrofy w ruchu drogowym jest również odebranie sprawcy prawa jazdy. Jeżeli kierowca w momencie spowodowania katastrofy był trzeźwy, decyzja ta należy do sądu. Jeżeli jednak do zdarzenia doszło pod wpływem alkoholu lub jeśli sprawca uciekł z miejsca wypadku zakaz prowadzenia pojazdów nakładany jest obligatoryjnie. 

Podsumowanie

Katastrofa w ruchu lądowym nie jest dokładnie zdefiniowana przez Kodeks karny. W praktyce jednak mówi się o niej wtedy, kiedy w wyniku zdarzenia poszkodowanych zostanie więcej niż dziesięć osób, lub wtedy kiedy jego konsekwencje są wyjątkowo dotkliwe i drastyczne. W zależności od zachowania, trzeźwości i intencji sprawcy konsekwencje prawne mogą być bardzo różne. Od odebrania prawa jazdy i i trzech miesięcy kary w zawieszeniu, aż po dwanaście lat pozbawienia wolności.