Ruch drogowy odbywa się w oparciu o wiele obowiązujących zasad i reguł, które mają na celu poprawę bezpieczeństwa pieszych, kierowców i pasażerów. Jednak bardzo często na drogach dochodzi do różnego typu wypadków lub kolizji. Czasem kiedy sytuacja jest poważniejsza mówi się o katastrofie w ruchu lądowym. Warto wiedzieć kiedy dokładnie mowa o tego typu zdarzeniu, jakie mogą być jego konsekwencje oraz kary.
Jak odróżnić kolizję, wypadek oraz katastrofę w ruchu drogowym?
W przepisach ruchu drogowego obowiązujących w Polsce wyróżnione są różne rodzaje zdarzeń niepożądanych. Można je podzielić z uwagi na ilość uczestników, skutki, a także okoliczności.
Kolizja to nic innego jak drobną stłuczka, która może się jedynie wiązać z takimi konsekwencjami jak konieczność naprawy auta, wypłacenia odszkodowania oraz w zależności od okoliczności mandat. Kolizję bardzo często myli się z wypadkiem drogowym, a są to zupełnie inne zdarzenia. W przypadku wypadku oprócz szkód dotyczących mienia, dochodzi przede wszystkim do poszkodowana przynajmniej jednej osoby. Może ona doznać obrażeń ciała lub umrzeć.
Wypadek niesie za sobą dużo większe konsekwencje dla sprawcy. Kara jaka go czeka nie jest już określoną w Kodeksie wykroczeń, jak w przypadku sprawców kolizji, ale w Kodeksie karnym.
Katastrofa w ruchu drogowym - coś więcej niż wypadek
Osobną kategorią zdarzeń drogowych i jednocześnie najcięższym przestępstwem przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji jest katastrofa komunikacyjna.
Za zdarzenie niosące znamię katastrofy można wyróżnić np. karambol na autostradach, wypadek, w którym brał udział autobus pełen ludzi lub wykolejenie się pociągu. Zależnie od tego jakie były dokładne okoliczności danego zdarzenia oraz jego skutki, sprawcy takiego zdarzenia mogą grozić bardzo poważne kary i konsekwencje łącznie z wieloletnim pozbawieniem wolności.
Zgodnie z zapisami zawartymi w Kodeksie karnym każdy kto spowoduje katastrofę w ruchu lądowym, powietrznym lub wodnym i katastrofa tą zagraża życiu i zdrowiu wielu osób podlega karze, która obejmuje nawet pozbawienie wolności do 10 lat. Jednak ustawodawca nie sprecyzował czym dokładnie jest katastrofa. Bardziej szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć analizując orzeczenia sądu w sprawach z tego zakresu.
Kiedy dokładnie można mówić o katastrofie w ruchu drogowym?
Najlepszą definicję dotyczącą katastrofy w ruchu drogowym można znaleźć w orzeczeniu Sądu Najwyższego, które pochodzi jeszcze z czasów, gdy obowiązywał poprzedni kodeks.
Zgodnie z nią katastrofa w ruchu drogowym to wydarzenie, które w nagły i groźny sposób zakłóca ruch lądowy i wiąże się z rozległymi i dość dotkliwymi skutkami, które obejmują większą liczbę osób, dotyczy uszkodzenia mienia o dużych rozmiarach, a także niesie za sobą zagrożenia dotyczące bezpieczeństwa powszechnego.
Nie do końca określono ile osób powinno wziąć udział w zdarzeniu, żeby mogło być ono nazywane katastrofą. Przyjmuje się jednak, że powinno w nim uczestniczyć przynajmniej 10 osób. Jednak ma to charakter umowny i ostateczna opinia w sprawie jest zależna od tego co ustali sąd. Bardzo ważne jest także to, że w przypadku katastrofy mowa raczej o jej uczestnikach, a nie osobach rannych, ponieważ może się tak zdarzyć, że będzie ona się wiązała tylko ze szkodami o charakterze materialnym jak np. rozległe uszkodzenie mienia.
Czym jest niebezpieczeństwo sprowadzenia katastrofy drogowej?
Spowodowanie katastrofy w ruchu drogowej to jednak nie to samo co niebezpieczeństwo sprowadzenia tejże katastrofy, które także podlega karze.
O niebezpieczeństwie sprowadzenia katastrofy można mówić, kiedy ktoś dopuści się zdarzenia, które grozi wystąpieniem katastrofy czyli np. złamanie przepisów ruchu drogowego czy wszelkie zachowania uchodzące za niebezpieczne. Przy czym o niebezpieczeństwie można mówić dopiero wówczas, gdy jest ono realne, a nie potencjalne. Aby to ocenić sąd może wziąć pod uwagę m.in. stopień nietrzeźwości kierowcy, prędkość jaką osiągnął czy okoliczności, do których się nie zastosował (np. zła pogoda).
Jakie są przewidziane kary za spowodowanie katastrofy drogowej?
W Kodeksie karnym wyróżniono różne kary za spowodowanie katastrofy w ruchu drogowym. To jaka jest ich wysokość zależy od tego czy sprawca postępował umyślnie, a także jakie były skutki jego działania.
Osoby, które doprowadziły do katastrofy w ruchu drogowym mogą się liczyć z karą pozbawienia wolności w wymiarze:
- 1 - 10 lat - jeśli sprawca działał umyślnie,
- 3 miesiące - 5 lat - jeśli działał nieumyślnie,
- 2 - 12 lat - jeśli działał umyślnie, a następstwem zdarzenia była śmierć lub uszczerbek na zdrowiu kwalifikowany jako ciężki,
- 6 miesięcy - 8 lat - jeśli mowa o działaniu o charakterze nieumyślnym, które jednak doprowadziło do śmierci lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Natomiast jeśli chodzi o wszelkie osoby, które dopuściły się niebezpieczeństwa sprowadzenia katastrofy drogowej, muszą się liczyć z ryzykiem pozbawienia wolności w wymiarze:
- 6 miejscy - 8 lat - działanie umyślne,
- do 3 lat - działanie nieumyślne.
Oprócz możliwości spowodowania kolizji i wypadku drogowego, kierowcy mogą także odpowiadać za spowodowanie katastrofy w ruchu drogowym. Jest to zdarzenie o większych zasięgach i poważnych konsekwencjach. Zależnie od stopnia świadomości działania, a także liczby poszkodowanych, sprawca może się liczyć z różnym wymiarem kary sięgającej maksymalnie do 12 lat pozbawienia wolności. Wszystko jest zależne od ostatecznego orzeczenia sądu.