Przegląd samochodu - podstawowe informacje

Regularna kontrola pojazdu mechanicznego jest niezwykle ważna dla jego posiadacza. Dzięki temu można odpowiednio wcześnie wykrywać różne usterki i unikać poważniejszych awarii. Przeprowadzanie przeglądów umożliwia również potwierdzenie, że stan techniczny auta nie pozostawia nic do życzenia i pojazd nadaje się na sprzedaż albo do pokonania dalekiej trasy. Nic więc dziwnego, że ogromną popularnością cieszą się przeglądy techniczne. Warto dowiedzieć się czegoś więcej na ich temat.

Czym jest przegląd samochodu?

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że istnieją różne formy przeglądu i kontroli stanu technicznego pojazdów. Do tego grona można zaliczyć następujące działania:

• przegląd pojazdu przed dalszą trasą,
• kontrola samochodu przed sprzedażą/zakupem,
• profilaktyczny przegląd nakierowany na wyszukiwanie drobnych i ukrytych wad mogących prowadzić do poważniejszych awarii,
• okresowy przegląd techniczny.

Pierwsze trzy grupy przeglądów są wykonywane przez warsztaty samochodowe. Jeśli chodzi o okresowy przegląd techniczny (znany również jako przegląd rejestracyjny), czynności tego typu są realizowane przez Okręgowe Stacje Kontroli Pojazdów posiadające specjalne licencje i uprawnienia.

Najczęściej pod pojęciem przeglądu rozumie się badanie okresowe, którego celem jest dopuszczenie samochodu do ruchu na drogach publicznych najczęściej na okres 12 miesięcy. Takie badanie jest obowiązkowe, a jego potwierdzeniem jest adnotacja i pieczątka w dowodzie rejestracyjnym oraz stosowny wpis w CEPiK.

Jakie elementy są sprawdzane w czasie przeglądu pojazdu?

Typowy przegląd rejestracyjny pojazdu jest podzielony na trzy podstawowe etapy:

• kontrola numeru VIN samochodu pod kątem zgodności z dowodem rejestracyjnym,
• kontrola dodatkowych elementów wyposażenia, które wymagają dodatkowych procedur (chodzi tu przede wszystkim o instalacje gazowe LPG oraz CNG),
• sprawdzanie działania istotnych podzespołów i układów z uwzględnieniem ich oddziaływania na środowisko oraz wpływu na bezpieczeństwo użytkowników pojazdu oraz innych uczestników ruchu drogowego.

Trzeba pamiętać o tym, że w ramach przeglądu rejestracyjnego, samochód jest gruntownie kontrolowany przed uzyskaniem wpisu w CEPiK oraz pieczątki w dowodzie rejestracyjnym. Diagności odpowiedzialni za takie przeglądy przeszli specjalne kursy, zdali egzaminy i posiadają stosowne licencje. W czasie przeglądu sprawdzają oni wiele ważnych kwestii, takich jak:

• skuteczne i równomierne działanie hamulców,
• kontrola elementów metalowych i gumowych zawieszenia pod kątem luzów,
• stan połączeń, ruch jałowy oraz poziom zużycia elementów układu kierowniczego,
• stan techniczny, uszkodzenia oraz prawidłowe działanie elementów oświetlenia pojazdu,
• sprawdzanie opon pod kątem zużycia, głębokości bieżnika oraz prawidłowego dopasowania do typu samochodu i indeksu nośności,
• kontrola stanu pasów bezpieczeństwa,
• sprawdzanie stanu szyb, progów, ram i innych elementów nadwozia,
• sprawdzenie czy w pojeździe znajduje się obowiązkowy trójkąt i gaśnica (dodatkowo można wymienić gaśnicę, gdy upłynie okres jej legalizacji),
• poziom emitowanych zanieczyszczeń w spalinach,
• kontrola stanu technicznego i poziomu hałasu emitowanego przez układ wydechowy.

Jak widać, pojazd powinien być w pełni sprawny, aby nadawał się do dalszego użytkowania przez kolejny rok. Przed przeglądem dobrze jest dokonać serwisu pojazdu w zakresie wspomnianych wyżej elementów.

Jak wygląda sytuacja w przypadku wykrycia problemów z autem podczas przeglądu?

Jeśli samochód jest w pełni sprawny, wówczas nic nie stoi na przeszkodzie, aby był użytkowany w ruchu publicznym przez kolejny rok. W czasie przeglądu diagnosta może wykryć różne problemy. Dalsze postępowanie zależy od typu danego problemu oraz stopnia jego zaawansowania. Poniżej przedstawione są trzy podstawowe typy wykrywanych awarii:

• drobne - takie usterki nie mają większego wpływu na środowisko oraz bezpieczeństwo jazdy, więc kierowca zostanie o nich poinformowany, ale pojazd przejdzie przegląd,
• istotne - awarie tego rodzaju mogą wpłynąć na środowisko i bezpieczeństwo, więc w takim wypadku auto nie przechodzi przeglądu, a właściciel będzie miał 14 dni na naprawę (jeśli się uda, wówczas przegląd zostanie zaliczony oraz naliczona zostanie opłata częściowa za ponowne badanie),
• stwarzające zagrożenie - awarie takie stwarzają bezpośrednie i natychmiastowe zagrożenie dla bezpieczeństwa oraz środowiska, więc ich konsekwencją jest zatrzymanie dowodu rejestracyjnego i odpowiednia adnotacja w CEPiK (samochód w takim przypadku można przetransportować wyłącznie lawetą).

Kiedy konieczne jest przeprowadzenie przeglądu technicznego?

W przypadku starszych pojazdów obowiązkowe jest wykonywanie badania technicznego raz w roku. Jeśli jednak ktoś posiada nowy pojazd prosto z salonu, wówczas w pierwszych latach jego użytkowania, takie przeglądy są rzadsze, zgodnie z poniższymi zasadami:

• pojazdy osobowe, dostawcze (o masie do 3,5 ton), motocykle oraz przyczepy (których masa nie przekracza 3,5 ton) są badane dopiero po 3 latach od daty pierwszej rejestracji. Drugi przegląd jest wykonywany po upływie kolejnych 2 lat, czyli przez pierwsze 5 lat użytkowania wykonywane są zaledwie dwa przeglądy. Następnie konieczne jest zgłaszanie się co roku,
• pojazdy zabytkowe i lekkie przyczepy są badane tylko raz przed ich rejestracją. Wyjątkiem są sytuacje, w których takie pojazdy przeznacza się do zarobkowego transportu lub gdy zostaną skierowane na badania dodatkowe,
• motorowery, przyczepy oraz ciągniki rolnicze muszą przejść pierwsze badanie po 3 latach, natomiast kolejne są wykonywane co 2 lata.

Istnieją pewne wyjątki od tej reguły, w przypadku których nawet nowe pojazdy są zobowiązane do przechodzenia kontroli technicznej raz na rok. Poniżej zostały przedstawione te wyjątki:

• pojazdy osobowe wykorzystywane jako taksówki,
• samochody wyposażone w instalację gazową LPG lub CNG,
• auta przystosowane do przewozu od 5 do 9 pasażerów, przeznaczone do transportu osób w celach zarobkowych,
• samodzielnie zbudowane pojazdy "SAM",
• auta wykorzystywane w czasie kursów oraz egzaminów na prawo jazdy,
• pojazdy uprzywilejowane,
• pojazdy przeznaczone do przewozu niebezpiecznych towarów.

Dodatkowe badania techniczne pojazdów

Warto pamiętać, że nawet w przypadku posiadania ważnego przeglądu, pojazd może zostać skierowany na dodatkowe badanie techniczne. Na takie badania pojazd może zostać skierowany przez następujące organy:

• starosta,
• Główny Inspektorat Transportu Drogowego,
• policja lub inny organ kontroli.

Zazwyczaj powodem takiej dodatkowej kontroli jest podejrzenie, że dany samochód może zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego lub naruszanie przepisów z zakresu ochrony środowiska. Dodatkowe badania są też wymagane w przypadku pojazdów, które brały udział w kolizji, a także samochodów, których konstrukcja uległa zmianie (np. zostały przerobione na taksówkę).

Jakie dokumenty należy przygotować podczas przeglądu technicznego pojazdu?

Podstawowym dokumentem, jaki należy okazać pracownikowi stacji diagnostycznej, w czasie przeglądu, jest oczywiście dowód rejestracyjny pojazdu. To dzięki niemu można dokonać identyfikacji pojazdu. Dokument ten zawiera bowiem informacje dotyczące marki, modelu, numeru rejestracyjnego, numeru VIN oraz posiada pieczątki potwierdzające przejście poprzednich przeglądów.

W przypadku braku dowodu, ze względu na proces rejestracji lub zatrzymanie go przez policję, alternatywnym dokumentem będzie pozwolenie czasowe (tzw. "miękki dowód") lub pokwitowanie stanowiące potwierdzenie zatrzymania dowodu rejestracyjnego lub karty pojazdu przez policję.

Ponadto trzeba pamiętać o innych dokumentach w przypadku badań dodatkowych i związanych ze specjalnymi typami pojazdów. Prezentują się one następująco:

• pojazd wyposażony w instalację LPG - protokół albo decyzja Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) stanowiąca potwierdzenie legalizacji instalacji,
• taksówka - świadectwo legalizacji taksometru,
• ADR - protokół TDT z badania zbiornika lub cysterny oraz potwierdzenie producenta o zgodności z wymogami dotyczącymi ADR,
• pojazdy z urządzeniami dozorowymi (dźwigi, żurawie, windy) - protokół i decyzja stosownego Dozoru Technicznego potwierdzająca dopuszczenie pojazdu do ruchu i użytkowania.