Jak utrzymać przyczepność w zakręcie?

Jazda na zakrętach i ich pokonywanie jest jednym z najpowszechniejszych manewrów wykonywanych przez kierowców w czasie jazdy. Nic w tym dziwnego, ponieważ wiele polskich dróg jest krętych. Sam proces pokonywania zakrętu wydaje się być prosty dla wielu kierujących. Okazuje się jednak, że nieumiejętna jazda po krętych drogach może doprowadzić do poważnego wypadku. Aby prawidłowo jeździć po zakrętach, należy posiadać stosowną wiedzę, znać właściwą technikę jazdy oraz zachować szczególną ostrożność.

Odpowiednio wczesne wytracenie prędkości to podstawa

Kwestią absolutnie podstawową, o której wiedzą już nawet początkujący kandydaci na otrzymanie prawa jazdy jest zmniejszenie prędkości przy zbliżaniu się do zakrętu. Nie chodzi tutaj jednak o nagłe i ostre hamowanie tylko o jego odpowiednio szybsze rozpoczęcie. W zależności od osiągniętej prędkości, konieczne jest rozpoczęcie hamowania już kilka sekund przed zakrętem. Ponadto istotne jest też właściwe zredukowanie biegu, tak aby nie musieć wykonywać tej czynności już w trakcie pokonywania zakrętu.

Dzięki właściwemu wytraceniu prędkości, pojazd wejdzie w zakręt z bezpieczną prędkością. Jeśli byłaby ona zbyt wysoka, wówczas może dojść do poważnych i często tragicznych w skutkach zdarzeń, takich jak:

• wjechanie na sąsiedni pas ruchu,
• nagły poślizg pojazdu,
• wypadnięcie z drogi, uderzenie w drzewo, itp.

W nowoczesnych pojazdach montowane są specjalne systemy znane pod nazwą 4Control, które odpowiadają za zwiększenie poziomu bezpieczeństwa pokonywania zakrętów. W tym przypadku mamy do czynienia z czterema kołami skrętnymi. Dzięki nim pojazd bardzo dobrze trzyma się drogi. Rozwiązania te sprawiają, że auto zachowuje się podobnie jak pojazd z napędem 4x4 podczas pokonywania zakrętu z dużą prędkością. Nie każdy jednak posiada taki system w swoim aucie, a nawet jego obecność nie zwalnia z konieczności zapoznania się z odpowiednią techniką jazdy i zachowania ostrożności.

Utrzymywanie toru jazdy i inne istotne zasady

Po zmniejszeniu prędkości, kolejnym etapem jest pokonanie zakrętu w sposób bezpieczny i prawidłowy. Ogólna zasada jest prosta i nakazuje dobranie toru jazdy, tak aby jechać po jak najbardziej łagodnym łuku. Zakręt powinno zacząć się pokonywać począwszy od krawędzi zewnętrznej pasa drogi, który został zajęty. W połowie jazdy po łuku kierowca musi zbliżyć pojazd do krawędzi wewnętrznej pasa, a przy wychodzeniu z zakrętu należy ponownie znaleźć się przy zewnętrznej, skrajnej krawędzi trasy i płynnie powrócić do środka.

Jak twierdzą specjaliści ze Szkoły Jazdy Renault, ostatnia faza pokonywania zakrętu wymaga delikatnego oraz płynnego przyspieszenia. Oczywiście w czasie wykonywania wszystkich czynności z zakresu pokonywania zakrętu nie wolno zjeżdżać na sąsiadujący pas ruchu (czyli np. ścinać zakrętów). Jest to bowiem zachowanie niebezpieczne stanowiące zagrożenie dla innych osób korzystających z drogi. Istotną kwestią jest trzymanie kierownicy obiema rękoma w czasie pokonywania zakrętu. Zapewni to odpowiednią kontrolę nad pojazdem.

Bezpieczne pokonanie zakrętu jest możliwe dzięki zadbaniu o następujące istotne kwestie:

• wytracenie prędkości do bezpiecznego poziomu przynajmniej na sekundę przed wejściem w zakręt (lub wcześniej, w zależności od prędkości pojazdu oraz stopnia trudności zakrętu),
• odpowiednia redukcja biegu jeszcze przed wejściem w zakręt,
• pokonanie zakrętu po jak najłagodniejszym łuku, zostając na własnym pasie ruchu,
• podczas pokonywania zakrętu nie należy zmieniać biegów ani jechać na luzie, czyli biegu jałowym,
• podczas wychodzenia z zakrętu należy delikatnie dodać gazu.

Transfer masy i jego wykorzystanie na zakrętach

Trzeba pamiętać również o tym, że pojazd poruszający się ze stałą prędkością wywiera równy nacisk na podłoże. Gdy wciśnięty zostanie pedał hamulca i zmniejszona zostanie jego prędkość, wówczas środek ciężkości przesuwa się do przodu. Jest to bowiem skutkiem oddziaływania sił bezwładności. Takie zjawisko jest więc określane mianem transferu masy.

Gdy dojdzie do gwałtownego hamowania, wówczas środek ciężkości jeszcze bardziej ulega przesunięciu do przodu.

Warto mieć na uwadze to, że przeniesienie środka ciężkości do przedniego sektora pojazdu przekłada się na poprawę przyczepności przednich kół. To oznacza, że na przedniej osi można montować większe hamulce bez obaw o blokowanie kół. To przekłada się na skuteczniejsze i bezpieczniejsze hamowanie.

Środek ciężkości podczas przyspieszania - podstawowe informacje

Podczas przyspieszania, środek ciężkości jest kierowany na tył, więc dociąża tylne koła. Takie zjawisko jest pozytywne w przypadku pojazdów posiadających napęd na tylną oś, ponieważ przyczepność tylnych kół ulega znacznej poprawie.

W przypadku pojazdów posiadających napęd na przód, dociążenie tyłu wpływa na utratę przyczepności.

Jak praktycznie wykorzystać transfer masy w przypadku wejścia w zakręt z nadmierną prędkością?

Poniżej można znaleźć informacje na temat specjalnej techniki hamowania przy pomocy lewej nogi. Trzeba mieć na uwadze to, że jest to jedna z bardziej zaawansowanych i trudniejszych technik, dlatego nie wolno jej stosować bez odpowiednich treningów i wprawy. Stosowanie tej techniki przez osoby nieobeznane może przynieść więcej problemów i szkód niż korzyści.

Prawidłowe zachowanie kierującego

Osoby posiadające lepszą wprawę mogą wykorzystać technikę hamowania lewą nogą, aby ułatwić pokonanie zakrętu. Oczywiście lepiej jest zapobiegać trudnym sytuacjom polegającym na wejściu w zakręt ze zbyt wysoką prędkością. Jeśli jednak do tego dojdzie, doświadczony kierowca ma spore szanse na bezpieczne wykonanie manewru. Obejmuje on następujące etapy:

• przygotowanie do pokonania zakrętu. Prędkość ulega zmniejszeniu poprzez płynne hamowanie, a tor jazdy jest zgodny z optymalnym torem pokonywania zakrętu,
• w końcowej fazie utraty prędkości należy rozpocząć manewr skręcania,
• kontynuowanie skręcania. Należy podtrzymywać prędkość wciskając delikatnie pedał gazu. Będzie ona wytracana na zakręcie,
• jeśli prędkość wjazdu w zakręt jest zbyt wysoka, może dojść do zwiększającej się nadsterowności pojazdu,
• przeniesienie lewej nogi na pedał hamulca, przy jednoczesnej kontynuacji stałego nacisku na pedał gazu,
• zdjęcie lewej nogi z pedału hamulca i kontynuacja jazdy.

Błędne zachowanie kierowcy

Technika ta wiąże się z ryzykiem złego zareagowania na ryzyko podsterowności powodowanej zbyt wysoką prędkością wchodzenia w zakręt. Wygląda to następująco:

• gdy kierowca zauważa wysuwanie się auta z toru jazdy na zewnętrzną część zakrętu (spowodowane nadmierną prędkością), zwykle odruchowo wykonuje manewr obronny polegający na zwiększeniu skrętu kierownicy i zdjęciu nogi z pedału gazu,
• podsterowność ulega pogłębieniu. Powoduje to opuszczenie optymalnego toru jazdy przez samochód. Często kierowcy próbują rozwiązać ten problem jeszcze bardziej pogłębiając skręt kierownicy,
• kierowca najczęściej zauważa swój błąd i decyduje się na wytracenie prędkości w trybie awaryjnym. Naciska więc hamulec i stara się mocniej skręcić kierownicą. Co prawda można dzięki temu zmniejszyć mocno prędkość, ale zwiększeniu ulega niebezpieczna podsterowność,
• efektem pełnego hamowania jest wypadnięcie pojazdu z jezdni, a to może doprowadzić do groźnego wypadku.

Porady dla mniej doświadczonych kierowców

Osoby posiadające mniejsze doświadczenie mogą skorzystać z mniej skutecznej, ale bezpieczniejszej metody. Po wytraceniu prędkości przed zakrętem należy zachować słaby nacisk na hamulec i kontynuować pokonywanie zakrętu w ten sposób. To sprawi, że przednia oś będzie mniej dociążona i można będzie łagodnie wytracać nadmierną prędkość.

Ćwiczenie umiejętności jest kwestią kluczową

Zarówno trudniejszej, jak i łatwiejszej techniki należy się nauczyć w praktyce. Konieczne jest ćwiczenie pod okiem fachowców (w kontrolowanych i bezpiecznych warunkach) tak długo, aż wyrobione zostaną prawidłowe odruchy.

Podstawą tych technik jest oczywiście zachowanie ostrożności. Same ćwiczenia warto przeprowadzać w miejscach zamkniętych dla ruchu.