Nieprawidłowe używanie świateł w pojeździe wiąże się nie tylko z możliwością otrzymania mandatu oraz punktów karnych. Takie działanie może również doprowadzić do wywołania różnych niebezpiecznych sytuacji drogowych. Dobrze jest więc dowiedzieć się czegoś więcej na temat różnych typów świateł samochodowych oraz sytuacji, w których powinny być użytkowane.
Światła mijania (lub inaczej światła krótkie)
Głównym celem stosowania świateł mijania jest oświetlenie drogi przed sobą oraz zwiększenie swojej widoczności. Zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce, kierowcy są zobowiązani posiadać włączone takie światła przez cały czas, zarówno w czasie jazdy dziennej, jak również po zapadnięciu zmroku, chyba, że pozwalają na to przepisy albo nakazują użytkowania innych świateł. Można śmiało stwierdzić, że mamy tu do czynienia z podstawowym typem oświetlenia w pojeździe.
Światła dzienne
W tym wypadku mamy do czynienia ze światłami, których można używać od świtu do zmierzchu. Zastępują one obowiązkowe światła mijania, o ile pozwalają na to panujące warunki pogodowe (przejrzystość powietrza jest normalna). Dzięki światłom dziennym, samochód jest widoczny dla innych uczestników ruchu drogowego. Nie oświetlają one jednak drogi, więc, gdy warunki pogodowe się pogorszą (w okresie dnia pomiędzy świtem a zmierzchem), kierowca ma obowiązek użycia świateł krótkich, czyli mijania.
Światła drogowe (czyli innymi słowy światła długie)
W przypadku tych elementów mamy do czynienia z oświetlaniem dużej odległości przed samochodem. Takich świateł należy używać jedynie w szczególnych sytuacjach, ponieważ mogą one oślepiać innych kierujących, a to z kolei prowadzi do kolizji albo nawet groźnego wypadku. Świateł drogowych można używać od zmierzchu do świtu na nieoświetlonych drogach zamiennie ze światłami lub wraz z nimi, jeśli nie oślepiają one innych kierowców oraz pieszych wchodzących w skład kolumny.
Jest to więc szczególny typ świateł, których należy używać z zachowaniem szczególnej ostrożności. Dodatkowo należy je przełączać na światła mijania w następujących przypadkach:
- zbliżanie się do samochodu jadącego z przeciwka, gdy drugi kierowca wyłączył długie światła,
- zbliżanie się do poprzedzającego samochodu na odległość, w przypadku której może dojść do oślepienia kierującego takim autem,
- zbliżanie się do pojazdu szynowego lub komunikacji wodnej, jeśli istnieje ryzyko oślepienia kierujących.
Światła długie należy używać ze szczególną ostrożnością
Światła przeciwmgłowe
Ten typ świateł odpowiada za oświetlenie drogi, gdy warunki pogodowe sprawiają, że przejrzystość powietrza jest niedostateczna. Nieprawidłowe korzystanie ze świateł przeciwmgłowych prowadzi do oślepienia kierowcy, dlatego ważne jest ich użytkowanie w konkretnych warunkach.
Oznacza to, że kierujący może włączyć przednie światła przeciwmgłowe w przypadku pogorszonej przejrzystości powietrza występującej podczas mgły, różnych opadów oraz pozostałych zjawisk pogodowych. Tylne światła przeciwmgłowe mogą być używane z kolei wtedy, gdy warunki pogodowe ograniczają widoczność na mniej niż 50 metrów. Gdy widoczność ulegnie poprawie, takie światła trzeba natychmiast wyłączyć.
Zgodnie z przepisami ruchu drogowego, przednie światła przeciwmgłowe mogą być używane w ciągu dnia, w warunkach normalnej widoczności i przejrzystości powietrza, jeżeli kierujący jedzie po krętej drodze, która jest odpowiednio oznaczona.
Światła awaryjne
Takie światła należy uruchomić w przypadku postoju awaryjnego oraz w innych sytuacjach określonych w polskich przepisach (Kodeks drogowy). Postój pojazdu albo przyczepy spowodowany uszkodzeniem lub wypadkiem powinien być sygnalizowany przy pomocy świateł awaryjnych w następujących sytuacjach i miejscach:
- na autostradach lub drogach ekspresowych – w każdym przypadku,
- na innych drogach twardych:
a) poza terenem zabudowanym, gdy dojdzie do postoju na jezdni w zabronionym miejscu albo na poboczu, gdy samochód nie jest widoczny z odpowiednio dalekiej odległości,
b) na terenie zabudowanym – gdy dojdzie do postoju na jezdni w miejscu zabronionym.
Sygnalizowanie takiego postoju obejmuje włączenie świateł awaryjnych (lub pozycyjnych, jeśli pojazd nie jest wyposażony w oświetlenie awaryjne), a także umieszczenie trójkąta ostrzegawczego w stosownym miejscu.
Ponadto świateł awaryjnych powinien używać kierujący pojazdem, który przewozi zorganizowane grupy dzieci albo młodzieży do lat 18 w czasie, gdy tacy pasażerowie wysiadają z pojazdu lub do niego wsiadają. Do takiego samego postępowania zobowiązany jest kierowca szkolnego autobusu. Włączanie świateł awaryjnych dotyczy również sytuacji, w której osoba niepełnosprawna wsiada do pojazdu lub z niego wysiada.
Prawidłowe użytkowanie świateł zwiększa bezpieczeństwo na drogach
Światła pozycyjne
Są to światła, których zadaniem jest oświetlenie pojazdu w czasie postoju w warunkach słabej widoczności. Użycie takich świateł dotyczy zatrzymania, które nie wynika z warunków ani przepisów ruchu drogowego. Niezbędne jest używanie świateł pozycyjnych przednich i tylnych albo świateł postojowych. Ponadto takie światła włącza się w sytuacji, gdy uszkodzony pojazd nie posiada świateł awaryjnych, a także podczas holowania w warunkach niedostatecznej widoczności. Polskie przepisy dopuszczają postój lub zatrzymanie bez włączania takich świateł, jeśli samochód znajduje się w miejscu, które jest dobrze oświetlone i sprawiające, że auto jest widoczne lub jeśli postój ma miejsce poza jezdnią oraz jej poboczem.
Światła hamowania
Są to światła sygnalizujące hamowanie samochodu. Inni użytkownicy drogi mogą więc odpowiednio zareagować na taki manewr. Te światła włączają się automatycznie, gdy naciśnięty zostanie pedał hamulca.
Kierunkowskazy
Tych świateł używa się do zasygnalizowania zamiaru zmiana kierunku jazdy albo pasa ruchu. Ponadto odpowiedni kierunkowskaz należy uruchomić w czasie włączania się do ruchu. Taką sygnalizację należy włączyć jeszcze przed wykonaniem manewru, aby poinformować innych użytkowników drogi o swoich zamiarach. Kierunkowskaz wyłącza się po skończeniu manewru. Warto dodać, że niewłaściwe użytkowanie kierunkowskazów może doprowadzić do groźnych kolizji albo wypadków drogowych.
Niestety wielu kierowców ma problem z używaniem kierunkowskazów na przykład na rondach. Przede wszystkim konieczne jest sygnalizowanie zjazdu ze skrzyżowania. Trzeba więc włączyć prawy kierunkowskaz pomiędzy zjazdem miniętym, a docelowym. Przy wjeździe na rondo można też użyć lewego kierunkowskazu, aby wskazać swój zjazd docelowy.
Użycie świateł dziennych a mijania
Przede wszystkim nie należy traktować świateł dziennych i mijania jako takich samych typów oświetlenia. Zgodnie z przepisami Kodeksu drogowego, światła mijania powinny być włączone w warunkach normalnej przejrzystości powietrza. Z kolei w okresie dziennym, od świtu do zmierzchu, gdy przejrzystość powietrza jest normalna, światła mijania mogą zostać zastąpione światłami dziennymi.
Na podstawie powyższych informacji można stwierdzić, że światła do jazdy dziennej mogą zostać uruchomione po spełnieniu poniższych warunków:
- jazda ma miejsce w okresie od świtu do zmierzchu,
- panujące warunki pogodowe są dobre i zapewniają normalną przejrzystość powietrza.
Spore grono kierowców nieprawidłowo interpretuje przepisy Kodeksu drogowego i używa świateł dziennych jako stałego zamiennika świateł mijania. To oznacza, że wielu kierowców błędnie włącza światła dzienne w ciągu dnia, ale w złych warunkach pogodowych. To przekłada się na nieprawidłowe oświetlenie drogi oraz na słabą widoczność dla innych użytkowników drogi.
Podstawowym zadaniem świateł do jazdy dziennej jest zapewnienie oszczędności. Takie światła zużywają znacznie mniej energii, a to sprawia, że zmniejsza się też obciążenie akumulatora i zużycie paliwa. Oczywiście światła dzienne nie są w stanie oświetlać drogi, a jedynie sprawiają, że pojazd jest widoczny dla kierowców jadących z naprzeciwka. Używanie takich świateł w warunkach słabej widoczności sprawia, że kierowca nie oświetla drogi i jest mniej widoczny dla innych osób. Warto więc mieć na uwadze to, że światła dzienne nie są stałym zamiennikiem świateł krótkich (mijania).